BATI MEDENİYETİNİN BAŞKENTİ SAYILABİLECEK BİR ŞEHİR LONDRA. VE ARTIK PAKİSTAN ASILLI MÜSLÜMAN BİR POLİTİKACI OLAN SADIQ KHAN’A EMANET. KHAN, ARİSTOKRASİDEN YA DA ZENGİN BİR AİLEDEN GELMİYOR. İNGİLİZ KÖKENLİ BİLE DEĞİL VE BİR MÜSLÜMAN. AVRUPA’DA İSLAMOFOBİNİN TIRMANIŞA GEÇTİĞİ BİR DÖNEMDE LONDRA’YA BELEDİYE BAŞKANI OLAN BU ADAM KİM? BAŞARISINI NEYE BORÇLU?
Londra’nın gelecek 4 yılı için planları neler? Khan ile birlikte Avrupa’da çok tartışılan konulardan olan kimlik, entegrasyon, çok kültürlülük kavramları olumlu bir eksene kayar mı? Avrupa’da, Suriyeli göçmenlerin akışı sonrası dini, etnik ve kültürel tartışmaların alevlenmesiyle islamofobi yükselişe geçmiş durumdayken, Londra ilk Müslüman belediye başkanını seçti. İşçi Partisi lideri, eski bir insan hakları avukatı ve Pakistanlı bir otobüs şoförünün oğlu olan Sadiq Khan, artık İngiltere’nin başkentini yönetecek. Aslında Londra’nın bazı özelikleri bakımından Britanya’yı temsil ettiği söylenemez. Londralıların dörtte biri yabancı bir ülkede doğmuş ve sekizde biri Müslüman. Esasında Avrupa’da böylesine önemli bir mevkiye gelen ilk Müslüman Khan değil. Hollanda’nın Rotterdam şehri 2009’dan bu yana Müslüman bir belediye başkanına emanet ve İngiltere İş, Yenilik ve Ticaret Bakanı Sajid Javid de Müslüman. Khan başkan seçildiğinde Prof. Dr. Kemal Karpat’ın göçmenlerin mücadeleci ve girişimci doğalarına ilişkin sözleri geldi aklıma: “Göçler insanı da değiştirir. Girdikleri cemiyeti değiştirdikleri gibi kendileri de değişir; çünkü yeni muhit göçmeni kendisini tanıtmak, hayatını emniyet altına almak ve bilhassa sosyal bakımdan yükselmek için mücadeleye sevk eder. Onu girişimci yapar. Onu yeni şeyler icat etmeye mecbur eder ve bu sayede geldikleri cemiyette daha verimler insanlar olabilirler. Aynı derecede temas ettikleri yeni komşularını da etkilerler. Bu her yerde görülen bir olaydır. Göçmen, yeni tabiriyle yükselmek ister çünkü geldiği muhitte çok aşağı görülür. Onun için özel çaba sarf ederek yükselir.”
OTOBÜS ŞOFÖRÜNÜN OĞLU 1960’ların sonunda Pakistan’dan İngiltere’ye göçen Amanullah ve Sehrun çiftinin 8 çocuğundan 5’incisi olan Khan, 1970 yılında doğuyor. Baba otobüs şoförü, anne terzi. Sosyal konutlarda oturuyorlar. Bir evde 10 kişi yaşayınca, Khan 24 yaşına kadar kardeşiyle aynı ranzayı paylaşarak uyuyor. Babası ayrıca sendika üyesi olduğu için iyi bir maaşı var ve aileyi bu şekilde geçindirebiliyor. Bu durum Khan’a küçük yaşta politik bir bakış kazandırıyor ve 15 yaşında İşçi Partisine kaydoluyor. Okuduğu lisenin müdürü Naz Bokhari’nin sözlerini ise hiç unutmamış Khan: “Derinin rengi ya da nereden geldiğin hayatta başarmak istediklerinle aranda bir engel değil.” University of North London’da Hukuk okuyan Khan’ın eşi Saadiya Ahmed de bir avukat. Ve tesadüfe bakın ki o da bir otobüs şoförünün kızı. 22 yıldır evliler ve 2 tane kızları var.
“KIRMIZI HALI BAŞKANI OLMAYACAĞIM” Khan’ın Londra Belediye başkanlığı yarışındaki en yakın rakibi Muhafazakar Parti Richmond milletvekili Zac Goldsmith’ti. Profilleri birbirine çok fazla zıt olan adaylardan biri yoksul, diğeri zengin. Muhafazakar aday Goldsmith, eski başbakanlardan Margaret Thatcher’ın yakın arkadaşı olan büyük bir bankerin oğlu ve tıpkı Başbakan David Cameron ve görevi bırakan Londra Belediye Başkanı Boris Johnson gibi, zengin ve soylu ailelerin çocuklarını gönderdiği prestijli Eton kolejinde okumuş biri. Sadiq Khan, belediye başkanlığına adaylığını koyduğunda şunları söylemişti: “Son sekiz yıldır elinde şampanya kadehiyle açılışları kaçırmayan bir ‘kırmızı halı belediye başkanı’ gördünüz. Ben kollarımı sıvayıp tüm Londralılar için mücadele edeceğim.” Khan, kampanyasında öne çıkardığı ucuz kamu taşımacılığı, konut krizine sosyal çözümler getirme ve hava kirliliği ile mücadele gibi “halkçı” öncelikleriyle seçmene ulaşmakta etkili olmuş görünüyor. Rakibi Goldsmith’in, islamofobik seçim kampanyası nedeniyle Londra’da belediye başkanlığı seçimleri oldukça gerilimli geçmişti. Ama sonuç olarak İki dönem boyunca Muhafazakar Parti’nin elinde olan belediye, Khan’ın yüzde 50’yi aşan oy oranının getirdiği zaferle İşçi Partisi’ne geçti.
SOSYAL MEDYADA SADIQ KHAN Twitter’da @SadiqKhan kullanıcı ismiyle paylaşımlarda bulunan başkanın 202 bin takipçisi var. Oldukça aktif bir şekilde güncellediği sayfasında samimi paylaşımlarda bulunuyor. Khan’ın 6 yaşındayken, geçtiğimiz günlerde 90. Yaş gününü kutlayan İngiltere Kraliçesi II. Elizabeth’in tahta çıkışının yirmi beşinci yıldönümünü (Queen’s Silver Jubilee) kutlarkenki fotoğrafını da görmeniz mümkün, Ramazan’ın gelişini kutladığı videosunu da… O videoda şu mesajı veriyor: “Esselamu aleyküm. Londra’da ve dünyanın diğer bölgelerindeki Müslümanlar olarak Ramazan’ın gelişini kutluyoruz. Huzurlu ve bereketli bir Ramazan geçirmemizi diliyorum. Bu, Londra Belediye Başkanı olarak geçireceğim ilk Ramazan. Yüce şehrimizde Ramazan boyunca düzenlenecek hayır etkinliklerinde ya da Ramazan Bayramı arifesinde Trafalgar Meydan’ında toplumun tüm kesimlerini bir araya getirmek için sabırsızlanıyorum. Londra’nın en büyük gücü, çeşitliliği…” Facebook sayfası ise 300 binden fazla kişi tarafından takip ediliyor. Khan, Londralılara şöyle sesleniyor: “Teşekkürler… Bugün umudun korkuya, birliğin ayrışmaya galip geldiği bir gün… Bugün sizin yardımınız olmadan mümkün olmazdı. Bu zafer benim zaferim değil. Bu zafer onlara daha uygun fiyata evler, daha temiz hava ve daha iyi bir hizmetle yüksek yaşam standartları sunmak için çalışacağımız milyonlarca Londralının zaferi. Desteğiniz, zamanınız ve maddi desteğiniz için teşekkür ederim. Korku siyasetinin Londra’da yeri olmadığını göstermiş olduk. Ve şimdi işin zorlu kısmı başlıyor. Haydi Londra’yı daha iyi bir yer yapalım.”
NOTLAR
LONDRA BELEDİYE BAŞKANININ YETKİLERİ
Britanya sınırları içindeki en büyük polis teşkilatı Londra belediye başkanına bağlı.
Başkentte neyin yapılacağı ve neyin yıkılacağına ilişkin çerçeveyi çizme ve denetleme yetkisine sahip.
Ülkenin tümünün bağımlı olduğu kent ekonomisi ve ulaştırma ağları üzerinde sıkı bir denetim gücü var.
SADIQ KHAN HAKKINDA
Adı: Sadiq Aman Khan
Yaşı: 45
Doğum Yeri: Tooting, London
Medeni Durum: Evli ve iki çocuğu var
Siyasi Partisi: İşçi Partisi
Milletvekilli olduğu dönem: 2005’ten beri güney Londra’da Tooting’i temsil etti.
Burcu: Terazi
Eğitim: University of North London; University of Law, Guildford
Eski İşi: İnsan Hakları Avukatı
Yazı: Hatice Erkan
Marmara Life sayı 97- Temmuz/Ağustos 2016