İnsanoğlunun ihtiyaçları ve merakı, icatları doğurur. Bilinen tarih boyunca ne ihtiyacı bitmiştir insanın, ne keşfetme duygusu ne de icadı. Olimpiyat meşalesini yakmak için belki bir çakmaktır insanın tarih serüveni; belki uzak diyarlara gitmenin kolay yolu tekerleğin icadı ve dönüşü; belki de o serüven, velespitin pedalına basmak azmi gibidir diyar diyar…
İlk kez “Koşu Makinesi” olarak adlandırıldığı 1817 yılından günümüze nice tasarımlara konu, nice hikayelere yol ve nice yarışlara araç oldu bisiklet. Alman Baron Karl von Drais’in yaptığı icadı ile katettiği 14 kilometre, bisikletin doğuşudur. İlk bisiklet olarak sergilendiği Paris’te “velosipede” bizim dilimizde velespit olup zamanla bisiklete dönüşür. Bazen bir çocuğun ilk oyuncağıdır bisiklet, bazen bir gezginin kıtalar arası kat ettiği yolların tanığı, bazen de kıyasıya mücadelelerin yaşandığı büyük yarışların olmazsa olmaz aracı.
Bisiklet, modern Olimpiyat yarışlarının başladığı tarih olarak kabul edilen 1896 Yaz Olimpiyatları’ndan bu yana bütün olimpiyatlarda yer alır. İlk kez bir yolyarışı ve beş pist yarışı ile Olimpiyatların ve dünyanın diğer önemli yarışlarının vazgeçilmez mücadele şekli olarak yaş sınırı olmaksızın kitlelerin ilgisini çeker. Uzakdoğu ve Çin’de milyonlarca insanın günlük ulaşım aracı olarak kullandığı bisiklet, Avrupa ülkelerinde bir mücadale ve yarış tutkusunun aracına dönüşür. Dünyanın dört bir yanında amatör ve profesyonel olmak üzere yol yarışları, pist yarışları, bisikletli koşular, ağ bisikleti yarışları ve turlar yapılır.
Ülkemizde de Türkiye Bisiklet Federasyonu ve UCI yönetmelikleri ile bisiklet yarışları düzenlenir. İlk bisikletin sergilendiği Paris ile Fransa bu yarışların en büyüğüne ev sahipliği yapar. İtalya ve İspanya’da yapılan yarışların yanı sıra ülkemizde 1963 yılından bu yana yapılan Cumhurbaşkanlığı Türkiye Bisiklet Turu da gelenekselleşmiştir.
“Fırsatlar Bisiklet Turuna Benzer, Çok Beklersin Çabuk Geçer”
Aşklar ve aşıklar şehri Paris, hem bisikletin tarihine tanıklık eder, hem de dünyanın en büyük bisiklet yarışı Fransa Bisiklet Turu (TDF)’nun başladığı kent olarak, bu insan yapımı icadı yüceltmeye devam eder. Fransa Turu Paris’ten başlayıp, üç hafta süre ile yaklaşık 4 bin kilometre pedal çevirme azmine sahip olmayı gerektirir. Bisiklete olan bu ilgi ve insan azmi, ülkenin en büyük kentleri olan Lyon, Marsilya, Toulouse, Bordeaux ve Nantes’a uğradıktan sonra yine Paris’te son bulacak şekilde pedal çevirmeyi gerektirir. Tur, ilkin Fransız medya organlarının tiraj kaygısı ile başlamış olsa da, bisiklete olan ilgi ve yarış serüvenini bu sayede Fransa sınırlarını aşarak dünya ölçeğine çoktan ulaştırır. Zamana karşı insan performansının bisiklet üzerinde gösterdiği azim son yirmi beş yılda kent kent dolaşıp Fransız Alpleri’ni aşarak ülke ülke dünyanın bütün bisiklet severlerinin merakla izlediği bir ilgi alanına dönüşür. Avrupa’nın diğer iki büyük ülkesinde, İspanya ve İtalya’da da bisiklet turları düzenlenir. Fransa Turu ile birlikte Grand Tours olarak anılan bu turlar, Avrupa’da ülkemizde ve tüm dünyada, bisiklet tutkunlarını yarışları heyecanla izlemeye sevk eder. İspanya’da ilk kez 1935 yılında düzenlenen ve Fransa Turu’nun küçük kuzeni olarak adlandırılan yarış, rotası yıllara göre değişse de yine ülkenin büyük kentlerinden geçerek geleneksel olarak İspanya’nın başkenti Madrid şehrinde biter. İtalya Turu da Avrupa’nın üçüncü büyük bisiklet turu olarak gelenekselleşmiştir.
Cumhurbaşkanlığı Türkiye Bisiklet Turu
Dünyanın tek kıtalar arası bisiklet turu olma özelliğine sahip turu ise Cumhur-
başkanlığı Türkiye Bisiklet Turu’dur. 1963 yılında Marmara Turu olarak başlayan tur, 3 yıl sonra uluslararası bir nitelik kazanır ve 1968 yılında Cumhurbaşkanlığı Türkiye Bisiklet Turu ismini alır. UCI tarafından 2017 dünya tur takvimine eklenen bisiklet turunun başlangıç noktasının Konya olması konusunda karar verilmiştir. Elli üçüncüsü 10-15 Ekim 2017 tarihleri arasında düzenlenecek olan turun, “Ne olursan ol yine gel” sözlerinin tarihte yankılandığı Mevlana Diyarı’nda, “Gez Dünyayı Gör Konya’yı” sözünü hatırlatırcasına başlaması beklenmektedir.
Geçtiğimiz yıl İstanbul’dan başlayan dünyanın tek kıtalar arası bisiklet turu bu yıl da dünyanın birçok kentinde milyonlarca bisikletseveri ekran başına kitleyecektir. İnsanoğlunun yaşadığı bütün coğrafyalara ulaşabilmiş, her yaş insanın ilgisi ve kullanma isteği ile insana dokunan ender icatlardan ve araçlardandır. Bisiklet bazen bir ulaşım aracı, bazen bir keşif aracı bazen mücadelenin ta kendisidir. Mutluluğun ve özgürlüğün simgesi bisiklet, kullanıcısında yarattığı tebessüm ile belki de dünyada adı konulmamış ortak bir yaşama sevincinin göstergesidir. Doğudan batıya, kuzeyden güneye bütün dünyada, dillerin, dinlerin, ülkelerin ve sınırların ötesinde belki de her insanda aynı duyguları harekete geçirdiği için farklı renkler farklı tasarımlar farklı yarışmalar farklı turlar ile insana dokunmaya devam etmektedir. Dönüşünün amacı her ne olursa olsun pedalların, vazgeçilmez bir yanı ve unutulmaz bir hikayesi mutlaka vardır her insanda bisikletin.
NOTLAR
*Fransa Bisiklet Turu 1 Temmuz’da Almanya’nın Düsseldorf kentinde başlayıp 23 Temmuz’da Champs-Élysées’de sona erecek.
Fransa Turu (TDF)
Bu yıl 104. yaşını kutlayacak olan Fransa Turu (TDF), dünyanın en prestijli ve en çok izlenen spor dallarından birisi olarak dev medya organları tarafından canlı yayınlanır. Dayanıklılık göstergesi olarak tasarlanan ve 1903 yılından bu yana devam eden tur, Fransız iki medya kuruluşunun tiraj kaygısının ve mücadelesinin bir ürünüdür.
İTALYA BİSİKLET TURU
Sardunya ve Sicilya adalarından başlayan pedal çevirme serüveni, İtalya Bisiklet Turu’nu da dünyanın önemli bisiklet yarışları arasına yerleştirir. Sprint, dağ etabı ve zamana karşı etap olmak üzere ortalama 21 etapta İtalya turu bisiklet ile İtalya’yı güneyden kuzeye kent kent dolaşır.
UCI Dünya Turu
29 farklı organizasyonun içinde bulunduğu Dünya Turu bisiklet tutkunlarının merakla takip etmeye başladığı büyük bir organizasyondur. İçerisinde 3 büyük tur, 5 farklı etapta klasik yarış, 9 Avrupa uzun mesafe etap yarışı, 7 Avrupa uzun mesafe günlük yarış, 1 Avustralya etap yarışı, 2 Kanada tek günlük yarış ve 1 adet Çin’de etap yarışı bulunan dev bir organizasyondur.
Yazı: Özgür Çiftçi
Marmara Life Sayı 102
MarmaraLife 