NEŞELİ GÜNLER FİLMİNDE TURŞUNUN NASIL YAPILACAĞI KONUSUNDA VERİLEN KAVGAYI KİM BİLMEZ Kİ? FİLMİ İZLEYİP, O İLK SAHNEYE TANIK OLDUKTAN SONRA, ASRI TURŞUCU’SU MUHTEMELEN HERKESTE MERAK DUYGUSU UYANDIRIR. ‘SİRKE MI YOKSA LİMON MU?’ TARTIŞMASININ EN ALEVLİ ANINA ŞAHİTLİK ETTİKTEN SONRA, FİLMİN ÇEKİLDİĞİ DÜKKÂNA, ASRI TURŞUCU’YA GİDİP DOĞRUSUNUN HANGİSİ OLDUĞUNU ÖĞRENME ARZUSU FİLİZLENİVERİR.

Neşeli Günler, Asri Turşucu’ya uğramak adına başlı başına yeterli bir gerekçe olsa da, bu tarihi aile şirketine gidip, kendi gözlerinizle tanıklık ettiğinizde, mutlaka konuk olmanız için daha fazla sebep bulunduğunu fark ediyorsunuz. Asri Turşucu’ya giderken, Beyoğlu’nun Arnavut kaldırımı taşları üzerinde ve yıkılmamak için biraz daha ilgiye muhtaç yüksek binaların arasında yürüyorsunuz. Kış ayının utangaç güneşi yüzünüze tebessüm ediyor.

İçeri girdiğinizde, etraftaki her bir ayrıntıyı kolayca seçebileceğiniz, gölgeli hoş bir ortam karşılıyor sizi. İçi çeşit çeşit turşu dolu, farklı boylarda ve şekillerdeki kavanozların başına, sanki Şubat’ta üşümesinler diye kırmızı beyaz kare desenli şapkalar geçirilmiş. Eğer dikkat ederseniz, bazı rafların filmdeki hiza ve düzenlerini koruduklarını farkedebilirsiniz. Kapının hemen solunda Münir Özkul ve Adile Naşit’in, filmden bazı sahnelerini, siyah beyaz şeritler halinde görürsünüz. Girişin karşısında bulunan ahşap tezgâh, yıllardır turşu sırtlanmasına rağmen yorulmuşa benzemiyor. Dört bir yan; tezgâh, cam boyu uzanan raflar, sağ, sol, turşu istilasında. Her biri, birbirinden çeşit… Bakışlarınız, cam kapların üzerinde devriye gezerken, neredeyse yarım asır önce ağzı kapatılarak, yıllanmaya bırakılmış turşuları görünce, uzun bir süre takılı kalabilir.

Dükkânın 3. kuşak sahibi Baran Güreler, güler yüzle sizi karşılıyor ve konuşmanın derinliklerine dalmadan bir bardak turşu sipariş edip tadına bakıyorsunuz. Alışık değilseniz eğer, ilk başta, o ana kadar tattığınız hiçbir şeyin lezzetine benzemediğini
düşünüyorsunuz. Birkaç saniye sonra ise kendine has sertliği ve tuzunun kıvamıyla ağzınızın her tarafına yayılıyor. Turşuya çok merakınız yoksa bile, elinizdeki
salatalığın ne ara midenize indiğine hayret ediyorsunuz.

Asri Turşucu

Asri Turşucu

Asri Turşucu

Asri Turşucu

Asri Turşucu

Baran Güreler dükkâna gelen hemen hemen herkesin Neşeli Günler filmindeki turşucu olup olmadıklarını sorduğunu gülümseyerek belirtiyor. Dükkânın karşısındaki manavın, o zamanlar film için turşucu haline getirildiğini fakat orijinal turşucunun kendileri olduğunu söylüyor.

Uzun yıllardır Beyoğlu’nda ikamet eden turşucu, aile şirketi olarak hizmet veriyor. Ailedeki her bir üyenin, bu organizasyonda çeşitli görevleri var. Kimisi Bursa’daki
tarlalarda sebzeleri yetiştiriyor. Kimisi nakliyat işinde, dükkânda duranlar, kendilerine ait olmayan tarlalardan aldıkları sebzeleri ayarlayanlar var.

PEKİ, TURŞU NASIL YAPILIR?
Sirkeyle mi? Limonla mı? Baran Bey, sirke kullanılırsa eğer turşunun yeterli sertliğe ve kendine özgü lezzetine kavuşamayacağını söylüyor; limon ve kaya tuzu ile turşu kurduklarını dile getiriyor. Her şeyde olduğu gibi, turşu kurmanın da bir üslubu, bir ahlakı, bir tarzı olduğunu belirtiyor. Bu tarz, nesiller içerisinde bir gelenek haline gelmiş ve bu kuralların dışına çıkılmıyormuş. Başka yerlerde denendiği gibi, çok değişik turşu çeşitlerine girişilerek bir macera denemesinde bulunmuyorlarmış. Kısacası turşu, olması gerektiği gibi yapılırmış. Sohbetiniz bitince, etrafınıza bakıp fotoğraflanabilecek çok şey olduğunu fark ediyorsunuz. Eh, Beyoğlu sokaklarını arşınlayıp, bu hoş ortama kadar geldiniz ve ilk heyecan bazı şeyleri görmenizi engellemiş olabilir. Şimdi, daha sonra tekrar gelmeyi düşündüğünüz bu turşucuya veda etmeden evvel, birkaç fotoğraf alıyorsunuz. Asri Turşucu’nun güler yüzlü sahiplerine veda edip, Arnavut kaldırımı sokaklara geri dönüyorsunuz; ağzınızda salatalığın tuzlu tadı var…

EV HANIMLARINA TAVSİYELER
Turşu kışın kurulmalıdır. Doğal kaynak suyuyla ve iyi malzemeyle yapılan turşu her zaman daha lezzetli olur. Ayrıca turşuyu mutlaka serin bir yerde muhafaza etmek gerekir. En önemlisi ise turşuları ayrı ayrı kurmak gerekir, her ürünün oluşum süreci farklıdır.

NEŞELİ GÜNLER
Asri Turşucu 1913’te Fatih’te kuruldu. 1938’den beri de Cihangir’de. Münir Özkul, Zeki Müren ve Adile Naşit gibi dönemin ünlü isimlerine hizmet veren turşucu, 1978’de Neşeli Günler filmine ev sahipliği yaptı.

Yazı ve fotoğraf: Faruk Kanber

*Bu yazı Marmara Life dergisinin 101′inci sayısında yayınlanmıştır.  (2017, Mart/Nisan)