Modernizm ile birlikte ‘herkes okusun’ görüşü hâkim olmaya başladı ve bunun önemli sonuçlarından biri de kitap fuarları oldu. Dünyanın dört bir yanında düzenlenen uluslararası kitap fuarları, hem telif hem çeviri anlaşmalarına ev sahipliği yapıyor hem de okuyuculara vitrin açıyor.

Gutenberg çağının çoktan bittiği şu yıllarda, basılı yayınlar artık birer nostaljiden mi ibaret yoksa, anlam ve bağlam elle tutulur yaprakların üzerine simgelenmiş haldeyken mi bir kıymet taşıyor, net bir cevaba ulaşmak zor görünüyor. Gutenberg çağı sona ererek açık bir şekilde şunu söylüyor sadece; dijital yayınların, basılı yayınların önüne geçmesi dünyadaki kitap fuarlarının da bir değişikliğe gitmesine sebep oluyor. İşte adını duyurmayı başaran o fuarlardan bazıları;

KRAL’IN AÇTIĞI KİTAP FUARI; FRANKFURT
Frankfurt Kitap Fuarı dünya çapında çok önemli bir yere sahip. Hatta öyle ki; her sene açılışına birbirinden çarpıcı isimler katılıyor. Her sene Almanya’nın Frankfurt kentinde düzenlenen fuarın konuk ülkesi olarak geçen sene Hollanda belirlenmişti ve fuarın açılışını da Hollanda Kralı Willem-Alexander gerçekleştirmişti. Dünyada en fazla katılımcıya sahip fuar olarak anılan Frank furt Kitap Fuarı’nda geçen sene 100 farklı ülkeden 7100 katılımcı yer aldı ve binlerce gazeteci tarafından izlendi. Sadece son iki gün halka açılan fuar, bu kadar kısa sürede bile birçok yayı- nevinin iş yapmasına imkan sağlıyor.

SOSYAL BİLİMLERE MERAKLI FUAR, PEKİN
İlk kez 1986 yılında düzenlenen Pekin Uluslararası Kitap Fuarı, son yıllarda giderek artan ölçeği ve etkisiyle Frankfurt Kitap Fuarı’nın ardından dünyadaki ikinci büyük kitap fuarı haline geldi. 2014’te 21. Beijing Uluslararası Kitap Fuarı’na onur konuğu ülke olarak katılan Türkiye, bu sene de yaklaşık 70 metrekarelik stantla katılım sağladı. Fuardan alınan bilgilere göre, Çinli okuyucuların en çok ilgi gösterdiği yabancı yayınlar, kültür ve sosyal bilimler alanındaki çalışmalardan oluşuyor. Diğer yandan, çocuk kitapları piyasasının Çin’de gün geçtikçe büyümesiyle Çinli yayınevleri yurt dışından resimli kitapları ülkeye çekerek rekabet güçlerini artırmaya çalışıyor.

TELİFLERİN FUARI; LONDRA
Telif hakları satışı ve kitap ticareti bakımından dünyanın önde gelen kitap fuarlarından birisi olan Londra Kitap Fuarı; bu sene 14-16 Mart tarihleri arasında yapıldı. Her yıl 100’ü aşkın farklı ülkeden gelen 1500’den fazla yayıncı ve telif ajanslarının katılımıyla gerçekleşen fuarı, bu sene 25 bin profesyonel üç gün boyunca ziyaret etti. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından organize edilen Türkiye Milli Standı; bu sene Ulusal Komite Üyeleri, Sivil Toplum ve Meslek Birlikleri yöneticilerinden oluşan 15 kişilik bir heyet ve 6 sanatçı ile temsil edildi.

TÜYAP KİTAP FUARI
36’ıncısı düzenlenen TÜYAP Kitap Fuarı, Türkiye’de en geniş katılıma sahip. Her geçen yıl daha fazla ilgi çeken fuar genelde Kasım ayındagerçekleştiriliyor. Geçen sene Kitap ve Sanat Fuarlarını ziyaret eden kitapsever ve sanatsever sayısında, önceki yıla göre yüzde 11,3 artış, 621 bin kişiyle rekor kırdı.

YEREL YÖNETİMLER KİTAP VE KÜLTÜR FUARI
Marmara Belediyeler Birliği tarafından; Türkiye’nin büyük bir çeşitlilik gösteren somut ve soyut kültürel mirasının bütünüyle korunmasının, bilinmesinin, yorumlanabilmesinin sağlanması ve bu kaynaklara erişimin güçlendirilmesi amacıyla, ilk defa 15 – 17 Aralık 2017 tarihlerinde İstanbul Lütfi Kırdar Uluslararası Kongre ve Sergi Sarayı’nda Yerel Yönetimler Kitap ve Kültür Fuarı düzenlenecek.

KONUKLARIYLA ONURLANAN FUAR; PARİS
Porte de Versailles Fuar Merkezi’nde bu yıl 37’ncisi düzenlenen fuara, 40 ülkeden 1200 yayınevi katıldı. Yaklaşık 800 söyleşi ve etkinliğin düzenlendiği fuarda, 3 bin yazar okurları için kitaplarını imzaladı. Fransa’da düzenlenen Paris Kitap Fuarı’na son yıllardaki ortalama katılımcı sayısı; 1200. Ayrıca ortalama 4700 yazarın dâhil olduğu fuarda 300 civarında konferans organize ediliyor.

ÇOCUKLARIN FUARI; BOLOGNO
Alanında dünyanın en büyük fuarı olan Bologno Çocuk Kitap Fuarı 1963 yılından bu yana Mart ya da Nisan ayında düzenleniyor.

FUARLAR YENİ OKURLAR YARATIR MI?
Evet, yayıncılığımız fuarlar aracılığıyla varlığını gösterirken; ürettiği kitabı/ ürünü vitrine çıkarıp okurla buluşturmayı sağlarken, onun sürekli dolaşımda olabileceği mecraları ne kadar ihmal ettiğini de hatırlatıyor bize. Çünkü bizdeki kitap fuarları yayıncı/ yazar/okur buluşmasının ötesine geçemiyor ne yazık ki. Oysa bu tür kitap fuarlarının satışa endeksli olması, sınırların giderek yıkıldığı dünyada, kültürlerin birbirlerini tanımaları ve kendilerini tanıtmaları için de önem taşıyor. Fuarlar ise özellikle uluslararası dünyadaki gelişmeleri takip etmek açısından önemliler. Kitap fuarlarının beklentili okur yaratması okurun alım gücünde kitaba ayırdığı bütçeleri de şekillendiriyor. İşin özeti şu ki; fuarcılık ticaretin vazgeçilmezi ve üreticinin vitrini. Amaç panayır ortamında birkaç gün kitap satmak değil, fuarlar aracılığı ile yeni okurlar, kitapseverler elde etmek ve daha geniş alanlara taşınmaktır.

*Bu yazı Marmara Life sayı 105’te yayımlanmıştır.