Ülkemizdeki yöresel lezzetlerin birçoğu zamanla emperyalist yiyeceklere yenik düşüyor. İnsanlar, köylerinde kendilerine ait yiyecekleri pişirip yemek yerine şehre inip hamburgerlerinden ısırık almayı tercih ediyor artık. Bursa’nın alçakgönüllü cantığı da bu tehdit altında bulunan yiyeceklerden biri.

Cantık alçakgönüllü çünkü Bursa’nın dışında pek bilinen bir yemek çeşidi değil; kendisinden her yerde bahsedilmesi hoşuna gitmiyor. Onu Bursalılar çok seviyor ve Bursa’nın ötelerinde bulunmadığını sanıyorlar. Oysa bu yanlış bir dedikodudur. Cantığı bir kere tattıktan sonra unutamayıp, tekrar izinin peşine düşenlerin tecrübelerine bakıp yanılmak doğru değil. Çünkü cantığı Bursa’nın dışında bulmak da mümkün. İstanbul’u adım adım arşınladıkça ansızın karşınıza çıkma ihtimali çok yüksek.

Cantık, Hamburgere Yenik  Düşer Mi?

Bir rivayete göre hamburger ve pizza çeşitleri cantığı ziyadesiyle kıskanmaktadır. Kahve fincanından kola içtiğimiz şu günlerde, fastfood diktatörlüğüne yerel bir lezzet olarak direnmesi sebeptir bu duruma. Çünkü nasıl hamburgerin sahip olduğu AVM mekânı içerisinde şekillenen ritüeller varsa cantığın da omuzlandığı bir takım törenler vardır. Cenazeler ve düğünler gibi… Cantık Bursalılar tarafından çok sevilir. Ne pidedir, ne de lahmacun. Nev-i şahsına münhasırdır o. Yiyenler yarıçapının 5-6 santimetreyi geçmeyeceğini söyler. O kadar lezzetlidir ki bazıları helva yerine onu seçer. Cenaze törenlerinde yas tutanlara ikram edilir. Söylenene göre cantık Tatarlar’dan bize geçmiş ve Bursa ili sınırları içerisinde hapis kalmış. Günlük bir yiyecek olmanın yanı sıra aramızdan ayrılanları yâd etmemiz için kullandığımız bir yiyecek haline gelmiş. Anlaşıldığı kadarıyla Tatarlar’la Bursalılar’ın cantık üzerindeki en büyük farkı, Bursa’dakinin üstünün açık olmasıymış. İşte bu halkçı tavrı yüzünden cantığı çok seviyoruz. Elbette lezzetli olduğu için de seviyoruz onu; bu sözlerimize alınmasın. Ama yine Bursa’ya has bir yiyecek olan İskender’in lezzetine ulaşmak kimi zaman cep yaksa da cantık o kadar gaddar değil. Hem alçakgönüllü hem de halktan. Öyle ki Emile Zola Germinal’in hikâyesini Bursa’da geçirseydi eğer, vefakâr işçilerimizin zor da olsa cantığa ulaştıklarını yazardı, ondan uzun uzun bahsederdi. Hem cantığın reklamı yapılırdı, hem de hak ettiği değere kavuşurdu. Demek istediğim, cantık lezzetli, yöresel, orijinal ve ucuz.

Kraliyet değil halk yemeği; Cantık…

Cantığın 1800’lü yıllarda Kafkaslar’dan Bursa’ya geldiği söylenir. “Tatar Böreği” diye adlandırılan Cantık, Tatar dilindeki “cantaymak” kelimesinden gelir ve yan yatmak anlamını içerir.

Sezarın Hakkı Sezara,  Cantığınki Cantığa

Cantığın hakkını tam olarak vermek için son bir şeyden bahsetmek gerekiyor. Elbette cantık Bursa’da yenir. Buna şüphe yok. Kimse cantığın patentini Bursa’dan çalamaz! Yine de bu lezzete erişmek için farklı şehirlerde alternatifler bulunmakta. Eğer bu lezzeti tatmak istiyorsanız ve Bursa’ya gidemiyorsanız. İstanbul Eyüp civarında ve Çanakkale’de cantık satan yerlere rastlayabilirsiniz.

NOTLAR

*Cantık mayalı hamur ve dana kıymasından yapılmakta. 120-125 gram arasındaki bir hamurla içinde 60-65 gram harmanlanmış dana kıyma ve malzemesiyle beraber, kenarlarında 2-3 santimetre boşluk kalacak şekilde hazırlanan bir yiyecek. Lahmacuna da benzetilir ancak lahmacun mayasız bir hamurdan yapılır ve içinde kuyruk yağı vardır.

*Tam bir esnaf fastfood’udur. Bu sebepler Bursa’nın eski yerleşim birimleri yakınında hem uzun süredir hem de çok lezzetli yapılır. Bilhassa Tuz Pazarı, Kayhan, Cumhuriyet Caddesi civarlarında cantığı lezzetli çıkartan işletmelere rastlayabilirsiniz.

Bursa’da en iyi cantık yapan mekanlar;

1- İnci Pide

2- Acı Dayı

3- Atmosfer Fırın

4-Okyanus Pide

5- Gökada Fırın

Yazı: Faruk Kanber

Bu yazı Marmara Life Mart- Nisan sayısında yayımlanmıştır.