Türkiye’de yaşam kalitesinin yükseltilmesine ve marka kentler oluşturulmasına yönelik çalışmalar kapsamında; İstanbul Uluslararası Finans Merkezi Projesi büyük önem taşımaktadır.

İstanbul Uluslararası Finans Merkezi Projesi’nin ivedilikle hayata geçirilmesi gerekmektedir. İstanbul’un 2023 yılında dünyadaki en önemli 10 finans merkezi içinde yer alması hedefinden yola çıkılarak “İstanbul’un öncelikle bölgesel, nihai olarak da küresel bir finans merkezi olması” vizyonu doğrultusunda atılacak adımlardan birisi olan İstanbul Uluslararası Finans Merkezi Projesi’ne ilişkin planlama çalış maları uzun süre önce tamamlanmıştı. “Bu vizyon doğrultusunda atılması gereken adımlar nelerdir?” sorusu çok geniş çerçevede ele alınmalıdır. Tanıtım stratejileri, hedef kitle ve iletişim kanallarının detaylıca belirlenmesi gerekmektedir.

Tanıtımı yapılacak ürünler hangileridir?
Tanıtımı yapılması gereken ürünleri iki gruba ayırabiliriz:
» Bankacılık Faaliyetlerine Yönelik Ürünler; İstanbul’daki bankalar açısından son 15 yıl içinde 2001 Krizi hariç sürekli bir ivme yakalamıştır. Türkiye Bankalar Birliği’nin 2017 sonu verilerine göre Türkiye’deki toplam bankalar mevduatlarının %75’i, tasarruf mevduatlarının ise %37’si İstanbul’da gerçekleşmiştir. 2001 krizi sonrasında atılan yapısal mevzuat değişiklikleri ile bankalarımız 2009 yılında küresel krize rağmen kar ile kapatmış ve dünyaya örnek olmuştur. Bankacılık sektörünün son krize karşı gösterdiği direnç küresel finans kurumlarınca takdirle karşılanmıştır. 47 ulusal ve uluslararası bankanın faaliyet gösterdiği İstanbul’da 5.8 milyon aktif internet bankacılığı müşterisi ve 85 bin banka çalışanı vardır.
» Sermaye Piyasası Faaliyetlerine Yönelik Ürünler; Sermaye Piyasası enstrümanlarının başında gelen hisse senetleri, tahvil, bono vb. ürünler gelmektedir. Borsa İstanbul’un son yıllarda gösterdiği performans İstanbul açısından büyük şanstır. CNN Money’nin yaptığı araştırmaya göre 2017 yılında dünyanın en iyi performans gösteren ikinci borsası olan Borsa İstanbul’un toplam işlem hacmi yıllık bazda yaklaşık 7 trilyon TL olmuştur. Bu doğrultuda piyasada işlem gören ürünlerin sigortalanması açısından sigortacılık faaliyetlerine yönelik tanıtımlar da yapılmalıdır. Bunların dışında Vadeli İşlemler ve Opsiyon Borsası (VOİB), Borsa İstanbul bünyesinde işlem gören vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinin alım satımının gerçekleştiği piyasanın kısa adıdır. VOİB bünyesinde 2017 yılında 1.7 Trilyon TL’lik bir işlem hacmi gerçekleşmiştir.

Hedef kitle kimlerden oluşmalıdır?

Hedef kitleyi yine hedefler doğrultusunda sınıflandırmak gerekmektedir. Birincil hedef olarak belirlenen Bölgesel Finans Merkezi olmak ile ikincil ve uzun vadedeki hedef olan Küresel Finans Merkezi olma hedefi arasında adımların sıra ile atılması gerekmektedir.

» Bölgesel Hedef Kitleleri Balkanlar, Ortadoğu, Kafkaslar ve Kuzey Afrika ülkeleri öncelikli hedef olmalıdır. Ortadoğu sermayesinin çekilmesi açısından İslami enstrümanlara yönelik eğitim çalışmaları düzenlenerek İstanbul’daki finans sektörü personeli eğitilmelidir.

»Global Hedef Kitleleri; Uzun vadede Avrupa, Amerika, Uzakdoğu &Güney Asya gibi bölgelere yayılarak oradaki küresel aktörler İstanbul’a çekilmelidir. Bunların haricinde Kredi Derecelendirme Kuruluşları maalesef ülkemizin kredi notunu yatırım yapılabilir seviyenin hemen altında belirlemişlerdir. Bu doğrultuda, maruz kalınan çifte standardın ortadan kaldırılarak yatırım yapılabilir seviyeye gelinmesi bölgesel ve küresel finans aktörleri için bir güven sağlayacaktır.

Farklı hedef kitleler için izlenecek süreçlerin anlaşılması doğrultusunda neler yapılmalıdır?
İzlenmesi gereken ilk süreç İstanbul’un ve İstanbullunun İFM hakkındaki farkındalığını geliştirmek olmalıdır. 2001 sonrasında istikrarlı büyüme yakalayan ve parasının iti- barı yükselen Türkiye’de, Uluslararası Finans Merkezi olmaya aday İstanbul kentinde 61 adet üniversite vardır. Bu üniversiteler ile finans sektörünün yapacağı işbirlikleri sayesinde nitelikli personel yetiştirilmesinin desteklenmesi ve Bankacılık-Finans benzeri programlara ait müfredatların İFM kapsamında güncellenmesi uygun olabilir. Devlet politikası olarak
benimsenen ve İstanbul kentinin ve bölgesinin tüm paydaşlarının/aktörlerinin bu projeye olan desteği aslında ivmeyi daha da yükseltmektedir. Yakalanan siyasi istikrar, hedef kitleleri İstanbul’a çekme açısından pozitif bir noktadır. Daha önce de bahsettiğimiz üzere Orta Doğu sermayesinin ülkeye ve İstanbul’a kanalize edilmesi hususunda İslami finans enstrümanları (Sukuk, murabaha vs.) hakkında finans piyasalarında çalışan personele eğitimler verilmelidir. Bunlara ek olarak diğer bölgesel rakipler ele alındığında Dubai tarzı tam serbestlikten ziyade New York ve Frankfurt gibi  belirli kısıtlamalar eklenerek İstanbul’un finans merkezi haline dönüştürülmesi finansal açıdan daha sağlıklı olacaktır.

NOTLAR

*İstanbul’da faaliyet gösteren ulusal ve uluslararası banka sayısı: 47

*İstanbul’da bankacılık sektöründe çalışan personel sayısı: 85 bin

*Vadeli İşlemler ve Opsiyon Piyasası’nın yıllık işlem hacmi: 1,7 trilyon TL

*İstanbul’da aktif internet bankacılığı müşterisi: 5,8 milyon

*Dünyanın en hızlı büyüyen 2. borsası: Borsa İstanbul

*Borsa İstanbul’un yıllık işlem hacmi: 7 trilyon TL

Yazı: Mehmet Onur Partal

Bu yazı Marmara Life 2018 Temmuz Ağustos sayısında yayımlanmıştır.